Mandibula Kırıkları – Alt Çene Kırıkları
Alt çene kırıkları yüz kırıkları içerisinde %35-70 arası bir oranla en fazla gözlenen kırık çeşididir. Bu durum alt çene yani mandibulanın önde duran travmaya açık pozisyonu ve destek dokularının zayıf olmasından kaynaklanır. Özellikle 25-30 yaş arası erkeklerde daha sık görülen çene kırıklarının etyolojisinde trafik kazaları, darp, ateşli silah yaralanmaları, yüksekten düşme gibi pekçok faktör rol oynamaktadır.
Mandibula kırıkları lokalizasyonu nasıl farklılık gösterir ?
Alt çene kırıkları en sık olarak bizim corpus mandibula (%29) olarak isimlendirdiğimiz çene gövdesi, kondil (%26) olarak isimlendirdiğimiz çene eklemi bölümü ve hemen peşindende angulus mandibula (%25) diye tanımladığımız çene köşesinde gözlemlenir..
Çene kırıkları niçin önemlidir ?
Alt çene kırıkları ile sıklıkla birlikte görülen maksilla kırıkları yani üst çene kırıkları, burun kırıkları, elmacık kemiği kırıkları hem fonksiyon hemde görünüm açısından önem taşırlar. Bir çene kırığı hastası mutlaka kafa travması açısından incelenmeli, ilk olarak havayolu güvenliği sağlanmalıdır. Akut yaralanmalardaki bu önemin ötesinde alt çenenin yeme, konuşma gibi ağız fonksiyonlarındaki rolü ve estetik görünüm üzerindeki etkileri bu kırıkların tedavisindeki önemi açıklar.
Çene kırıklarını kimler tedavi etmelidir ?
Çene kırıkları kesinlikle çene cerrahisi alanında yoğun bir bilgi birikimi ve tecrübe sahibi olan Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi uzmanlarınca tedavi edilmelidir. Özellikle tıp doktoru dahi olmayan diş hekimliği kökenli sözde çene cerrahları nın baş boyun anatomisi bilgisine sahip olmadıkları, cerrahi nosyonlarının asla bir tıp doktoru heleki bir Plastik Cerrahi Uzmanı kadar olamayacağı unutulmamalıdır. Bir çene kırığı tedavisi için uygulanabilecek çok fazla sayıda yöntem ve teknik mevcuttur bu yöntemleri uygulayabilecek en yetkin kişiler tüm dünyada olduğu gibi Plastik Cerrahlardır. Gerektiğinde kişinin kaval kemiğinden yeni bir çene yapacak beceri ve tekniğe sahip Estetik Cerrahi Uzmanları için çene kırığı ameliyatı son derece olağan ve kolay bir işlemdir.
Çene kırıkları nasıl tedavi edilir ?
Çene kırığının oluş şekli, hastanın sosyoekonomik durumu, kırığın lokalizasyonu gibi pekçok faktöre bağlı olarak kırığın nasıl tedavi edileceğine karar verilmelidir. Bazen sadece bir elastik bandaj uygulaması yeterli olurken, bazen iki çeneyi birbirine bağlama yöntemi olarak tarif edebileceğimiz “intermaksiller fiksasyon”, bazen kırık hatlarına yerleştirilecek titanyum mini plak vida sistemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemlerin gerektiğinde kombinasyonu tercih edilebilir.
Çene kırıklarında alt-üst çenenin kilitlenmesi şartmıdır ?
İntermaksiller fiksasyon dediğimiz yöntemle kırık tedavi edilecekse çene kitlenmesi gereklidir. Genelikle 4 haftalık bir süre uygun olmakla birlikte bu süre bazen daha uzun olabilmektedir. Kırık tedavisi mini plak vida sistemleri ile (AO-ASIF) yapılacaksa genellikle bu çene kilitleme yöntemine gerek kalmadan, çene kemiği titanyum plak vida sistemleriyle onarılır.
Çene kilitlenmesi “intermaksiller fiksasyon” yapılırsa hasta nasıl beslenir ?
Bu durumda hastanın bir pipet yardımıyla ağız boşluğunun yan tarafından sıvı gıdalar ile beslenmesi sağlanır. Tabiki yeterli bir beslenme tam olarak sağlanamayacağı için kişi bu süreçte kilo kaybına uğrayacaktır.
Mini plak vida ile çene kırığı tedavisinde iz kalırmı ?
Çene kırığı lokalizasyonuna ve durumuna göre ağız içinden yapılacak kesilerle tedavi gerçekleşirse herhangibir iz kalmayacaktır. Ancak bazen ağız içinden kırık hatlarına ulaşmak uygun olmayabilir bu durumda çene altı yada arkasına gizlenecek kesilerle kırık hattına ulaşılır, bu kesiler estetik olarak kapatılacağı için izlerin farkedilmesi son derece zordur.
Çene kırıkları ne kadar sürede kaynar ?
Çene kırıkları genellikle 4-6 hafta içerisinde kaynar.
Çene kırıklarında ne gibi olumsuzluklar görülebilir ?
Düşük oranlarda olmakla birlikte uygun tedavi edilemeyen kırıklarda, osteomyelit yani enfeksiyon, yanlış kaynama diyebileceğimiz malunion, kaynamanın olmaması olarak açıklayabileceğimiz nonunion durumları, diş kayıpları, sinir sıkışmaları yada yaralanmaları görülebilir.
